اسلام آباد: وفاقي حڪومت ايندڙ مالي سال 24-2023 لاءِ 144 کرب 60 ارب رپين جي بجيٽ پيش ڪري ڇڏي آهي، جنهن ۾ 69 کرب 24 ارب رپين جو خسارو آهي، جڏهن ته بجيٽ جو اڌ حصو قرضن ۽ سود جي ادائيگين لاءِ 73 کرب 3 ارب رپيا مختص ڪيا ويا آهن. جڏهن ته 11 ارب جو تاريخي ترقياتي پروگرام رکيو ويو آهي، ايف بي آر جو ٽيڪس وصولي جو هدف 92 ارب آهي.
بجيٽ ۾ 223 ارب رپين جا اضافي ٽيڪس لڳايا ويا آهن ۽ آمدنيءَ جو وڏو حصو انڪم ٽيڪس ذريعي حاصل ڪيو ويندو. بجيٽ ۾ سرڪاري ملازمن جي پگهارن ۽ پينشن ۾ واڌ ۽ گهٽ ۾ گهٽ اجرت 32 هزار رپيا ڪرڻ جي تجويز ڏني وئي آهي.
بجيٽ ۾ برانڊڊ ڪپڙا مهانگا ۽ سولر پينل سستا ٿي ويا، نئين بجيٽ ۾ پراڻا بلب ۽ روايتي پکا به مهانگا ٿيندا.
روايتي پکن تي 2 هزار رپيا في ماڻهو ايڪسائيز ڊيوٽي ۽ پراڻي بلب تي 20 سيڪڙو ريگيوليٽر ڊيوٽي لاڳو ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ويو آهي.
صنعت ۽ زراعت لاءِ مراعتون تجويز ڪيون ويون، اميرن تي سپر ٽيڪس برقرار، نان فائلرز لاءِ بئنڪ چارجز ۽ سروسز ٽيڪس جي شرح ۾ واڌ، چمڙي جي شين ۽ ڪپڙن جي پرچون واري شعبي تي 15 سيڪڙو جي ايس ٽي، پراڻين پرڏيهي گاڏين تي ٽيڪس ڪيپ ختم، EOBI پينشن 10 هزار، کير، دهي، مکڻ، پنير، مڇي، ڪڪڙ جي گوشت ۽ انڊن جي پيڪن تي 18 سيڪڙو ٽيڪس، ڪافي هائوسز، فوڊ آئوٽ ليٽس تي 5 سيڪڙو ٽيڪس، اوورسيز پاڪستانين لاءِ ملڪيت جي خريداري تي ٽيڪس ۾ گهٽتائي، پراڻن ڪپڙن تي ڊيوٽي ختم، ٽائلس، ڪموڊ، شاور ۽ نل سستا ٿي ويا آهن.
بجيٽ تقرير ڪندي ناڻي واري وزير اسحاق ڊار چيو ته هن سال ڪو به نئون ٽيڪس نه لڳايو پيو وڃي، حڪومت ملڪ ۾ عوام کي وڌ کان وڌ رليف ڏيڻ جي ڪوشش ڪري رهي آهي، پي ٽي آءِ حڪومت معاشي مسئلن ۽ مهانگائي جي مڪمل ذميوار آهي.
14 هزار 460 ارب رپين جي وفاقي بجيٽ پيش ڪئي وئي آهي، سرڪاري ملازمن جي پگهارن ۽ پينشن ۾ ايڊهاڪ رليف ڏنو ويو آهي، گريڊ 1 کان 16 تائين جي سرڪاري ملازمن جي پگهارن ۾ 35 سيڪڙو واڌ ڪئي وئي آهي.
گريڊ 17 کان 22 تائين جي سرڪاري ملازمن جي پگهارن ۾ 30 سيڪڙو ۽ سرڪاري ملازمن جي پينشن ۾ ساڍا 17 سيڪڙو واڌ ڪئي وئي آهي.
ناڻي واري وفاقي وزير سينٽر اسحاق ڊار قومي اسيمبلي ۾ وفاقي بجيٽ پيش ڪئي، ايندڙ مالي سال جي بجيٽ خسارو 6.54 سيڪڙو آهي، ٽيڪس روينيو جو هدف 9200 ارب رپيا آهي، نان ٽيڪس روينيو جو هدف 2963 ارب رپيا آهي، 7303 سود جي ادائيگين تي ارب رپيا خرچ ڪيا ويندا.
وفاقي ترقياتي پروگرام لاءِ 950 ارب رپيا رکيا ويا آهن، 200 ارب رپيا پبلڪ پرائيويٽ پارٽنرشپ تحت رکيا ويا آهن، اهڙي طرح مجموعي ترقياتي بجيٽ 1150 ارب رپيا رکيا ويا آهن، ترقي جو هدف آهي. صوبن جو پروگرام 1559 ارب رپيا رکيا ويا آهن.
ايندڙ سال برآمدات جو هدف 30 ارب ڊالر ۽ ترسيل جو هدف 33 ارب ڊالر هوندو، بي آءِ ايس پي پروگرام لاءِ 450 ارب رپيا مختص ڪرڻ جي تجويز ڏني وئي آهي، توانائي جي شعبي لاءِ 80 ارب رپيا مختص ڪرڻ جي تجويز آهي.
مهمند ڊيم منصوبي لاءِ ساڍا 10 ارب رپيا، داسو هائيڊرو پاور پراجيڪٽ لاءِ 59 ارب رپيا ترجيحي بنيادن تي، ديامير ڀاشا ڊيم لاءِ 20 ارب رپيا رکيا ويندا.
ڪمرشل امپورٽ تي ود هولڊنگ ٽيڪس جي شرح ۾ 0.50 سيڪڙو، لسسٽڊ ۽ ان لسٽڊ ڪمپنين تي 10 سيڪڙو ٽيڪس، نان فائلر بئنڪن جي 50 هزار رپين کان مٿي جي ٽرانزيڪشن تي 0.6 سيڪڙو ٽيڪس وڌائڻ جي تجويز ڏني وئي آهي.
ڪيڊٽ ڪارڊ، ڊيبٽ ڪارڊ ۽ بئنڪنگ چينلز ذريعي پرڏيهي ڪرنسي موڪلڻ لاءِ فائلرز تي ود هولڊنگ ٽيڪس جي شرح 1 سيڪڙو مان وڌائي 5 سيڪڙو ڪئي وئي آهي ۽ نان فائلرز تي 10 سيڪڙو ٽيڪس لاڳو ڪيو ويو آهي، چمڙي ۽ ٽيڪسٽائيل جي شين جي پهرين درجي تي ٽيڪس لاڳو ڪيو ويو آهي.
پرچون فروشن تي جنرل سيلز ٽيڪس جي شرح 12 سيڪڙو مان وڌائي 15 سيڪڙو ڪئي وئي، فاٽا ۽ پاٽا جي ضم ٿيل ضلعن کي ڏنل ٽيڪس ڇوٽ ۾ هڪ سال جي واڌ ڪئي وئي.
